به سوی پایداری در توسعه

توسعه پایدار، پیشرفت همه‌جانبه و مسئولیت اجتماعی سازمانی-از نگاه هامون طهماسبی

به سوی پایداری در توسعه

توسعه پایدار، پیشرفت همه‌جانبه و مسئولیت اجتماعی سازمانی-از نگاه هامون طهماسبی

به سوی پایداری در توسعه

از جست و جو و دغدغه برای ساختن جامعه‌ای بهتر، به مفهوم «توسعه پایدار» رسیدم و این، زمینه‌ای است که در این سال‌ها فعالیت‌های پژوهشی، آموزشی و مشاوره‌ای من را به سوی خود همگرا کرده است.
این وبلاگ قرار است ان شاء الله به شکلی ساده و بی‌تکلف، برخی از مشاهدات، تجربه‌ها، فکرها و دغدغه هایم را در این حوزه با مخاطبان به اشتراک بگذارد.
و البته حتما لازم است تاکید کنم که «توسعه پایدار» برای من دقیقا آنچه که در مغرب زمین درس داده می‌شود نیست و حرف‌های زیادی درباره آن و مفاهیم مرتبط نظیر «پیشرفت» دارم؛ لذا تاکید زیادی دارم که به ویژه در حوزه جامعه و فرهنگ، خود بایستی مولد و نظریه‌پرداز برای بازتعریف این پارادایم پیشران دنیای امروز باشیم.
عکس بالای وبلاگ را در کردستان زیبا گرفته‌ام و بسیاری از چیزهایی را که از توسعه پایدار می‌خواهم، مختصر و مفید بیان می‌کند: زندگی‌ای از نظر اقتصادی آبرومند، در دامان طبیعتی زیبا و سرسبز و در بستر جامعه‌ای شاداب که فرهنگ اصیل بومی خود را حفظ کرده و با حضور آرامش بخش «خانواده ایرانی» به عنوان رکن بی‌بدیل آن، به سوی سعادت می‌رود.
هامون طهماسبی

بایگانی

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «چارچوب GRI» ثبت شده است

در هفته گذشته و هفته جاری، روزهای 24 و 30 بهمن و نیز اول اسفند، دوره های آموزشی مفصلی در شرکت پتروشیمی زاگرس در منطقه عسلویه برای کارشناسان ارشد و نیز مدیران مربوطه داشتم. این دوره ها برای اولین بار در ایران ارائه می شدند و به آموزش گزارش دهی مسئولیت اجتماعی (پایداری) بر اساس استاندارد جدید موسسه GRI یعنی استاندارد GRI 2021 اختصاص داشتند. این استاندارد از اول ژانویه 2023 عملیاتی شده اند و یعنی حدود یک ماه بعد از عملیاتی و اجباری شدن آنها، این دوره را برگزار کردیم. گزارش دهی مسئولیت اجتماعی در شرکتهای ایرانی، هنوز نتوانسته ظرفیتهای بالقوه خود را فعال کند و در جهت کمک به رشد و اعتلای سازمانها در مسیر توسعه پایدار یاری برساند.

پایبندی جدی به استانداردهایی چون GRI کمک خواهد کرد که موضوع گزارش دهی ، از صرف «تولید گزارش» فراتر رفت و «طی کردن فرایند گزارش دهی» اهمیت بیشتری پیدا کند. این فرایند، به واسطه اقتضائاتی که دارد، چرخه های گفتگو و یادگیری قدرتمندی را در سازمان فعال می کند که لازمه رشد و اعتلای بینش و اقدامات سازمان در حوزه توسعه پایدار و مسئولیت اجتماعی خواهد بود. در مشاوره ها و همچنین دوره های آموزشی مرتبط، خیلی بر ضرورت سرمایه گذاری و تمرکز سازمانها بر طی کردن درست مسیر گزارش دهی تاکید می کنم.

با این حال، بسیاری از سازمانها در دام خود «گزارش» به عنوان یک هدف نهایی می افتند و اجازه نمی دهند که بسترهای لازم برای ایجاد حلقه های یادگیری در سازمان شکل بگیرد و نهایتا خودشان هم حس خوبی از نتیجه کار، جز تولید یک سری برشورهای شبه تبلیغاتی، پیدا نخواهند کرد. نکته قابل اعتنای دیگر در این زمینه، فقدان مشاوران کاربلد و مسلط به مبانی و مفاهیم و کارکردهای سیستمهای مدیریتی مسئولیت اجتماعی از جمله استانداردهای گزارش دهی نظیر GRI است. متاسفانه در سالیان گذشته همین دوره ها، توسط افرادی که خیلی سنخیتی با حوزه اجتماعی مدیریت نداشته اند و فهم درستی هم از مسیر استاندارد، برگزار شده است و حتما در آینده هم برگزار می شود. امیدوار هستم که با تقویت آگاهی مدیران شرکتها و نیز افزایش توانمندی مشاوران، اعتمادها به کارکردهای این استانداردها، بیش از پیش جلب شود.

ساحل زیبای بندر سیراف و مجتمع اقامتی شرکت پتروشیمی جم- صد افسوس که بوی مرتبط با آلایندگی ناشی از انتشار گاز فلر در هوای منطقه، اجازه بهره مندی مناسب ساکنان از این طبیعت و سواحل زیبا را نمی دهد

۰ نظر ۰۲ اسفند ۰۱ ، ۰۰:۱۲
هامون طهماسبی

امروز، آخرین کارهای مربوط به پروژه تدوین گزارش پایداری یک شرکت بزرگ پتروشیمی را به پایان رساندم و نتایج را تحویل طراح گرافیکی دادم که مراحل طراحی نیز به پایان برسد. این پروژه برای یکی از شرکت‌های بزرگ پتروشیمی مستقر در منطقه عسلویه انجام شد که قرار بود بر اساس استاندارد GRI، گزارش مسئولیت اجتماعی ایشان تدوین شود و از جهاتی تجربه بسیار ارزشمند و آموزنده‌ای بود.

ابتدا اینکه این اولین پروژه ای در 5 سال اخیر بود که من خودم به شکل مستقیم درگیر امضای قرارداد با کارفرما نشده بودم و در واقع یکی از موسسات پژوهشی دولتی، این پروژه را گرفته بود و بعد به من واگذار کرده بود. خب اتفاقی که این وسط افتاده بود، آن بود که کارفرمای اصلی اعتقاد چندانی به پروژه نداشت، موسسه پژوهشی واسط هم به خاطر ساختار دولتی غیرچابکی که داشت، پیچیدگی هایی بر رابطه مشاور(من) و کارفرما ایجاد کرده بود. از سوی دیگر، نکته مهم اینکه کارفرمای اصلی، نتوانسته بود یا نخواسته بود که همراهی خوبی از سمت مدیران درون سازمان خود برای انجام این پروژه جلب کند که این، سبب تاخیرهای زیادی در فرایند کار شد. و چه بسیار پروژه های مشاوره ای گران قیمتی که در سازمان‌های این چنینی تعریف می‌شود و به دلایل مشابه به نتیجه مطلوب نمی‌رسد

قبول این پروژه از سمت من، به واسطه این بود که فرصتی برای شناخت بافت موسسات دولتی درگیر در موضوع پژوهش و مشاوره مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و نیز کارفرما می‌داد. یافته‌های این پروژه برای من بار دیگر ضرورت تربیت کارشناسان و مشاوران مجرب برای این حوزه را بیش از پیش گوشزد می کند. متاسفانه موسسه دولتی واسط نیز به دلیل فهم ناکافی و نادرست، قرارداد غیرمتعارفی با کارفرما بسته بود که تعهدات زیادی وجود داشت که معلوم نبود چطور می تواند آن را انجام دهد.

نکته جالب دیگر اینکه کارفرما، با آنکه سالانه رقمی در حدود 3 میلیارد تومان صرف پروژه های مسئولیت اجتماعی می کند، اما هیچ کارشناس مسئول مستقیم در این حوزه ندارد و نیز مشاور مجربی در کنارش نیست. در صورتی که وجود چنین افرادی قطعا به بهره وری بیشتر این هزینه های صرف شده کمک می کرد.

مسائل گفته شده، مسائل رایجی در فضای کسب و کار هستند. من فکر می کنم افراد متخصص و دلسوز، به خوبی می توانند در حوزه مسئولیت اجتماعی شرکتها منشا اثر باشند و اعتماد سازمانها به مشاوران این حوزه را نیز برگردانند و آنها را مجاب کنند که برای ارتقای وضعیت خود، از خدمات مشاوره و کارشناسی اختصاصی در این حوزه بهره ببرند.

پی نوشت:

یک نکته جانبی تاسف آور اینکه در قسمتی از کار از مدیران و کارشناسان واحدها خواسته بودیم که مطالبی راجع به برخی فعالیت‌های واحدهای خود بنویسند و ارائه کنند. بیش از 90 درصد افراد، از نوشتن یک متن فارسی روان و بدون ایراد فاحش دستور زبانی یا املایی، عاجز بودند. این یک فاجعه برای زبان فارسی است.

۰ نظر ۲۷ ارديبهشت ۰۰ ، ۱۰:۴۲
هامون طهماسبی

من امسال مشاور تدوین گزارش مسئولیت اجتماعی شرکت ایران خودرو بودم. دوستانی که حساسیت‌هایم را برای قبول این کار می‌دانند، حتما می دانند که نگاهم به این قضیه صرفا قبول یک کار نبوده است و امید به تغییر و ارتقای یک مسیر را در یک شرکت بزرگ کشور داشته ام. واحد مسئولیت اجتماعی در شرکت ایران خودرو، واحدی نوپاست و انصافا کارشناسان و مدیران دلسوز و پای کاری هم دارد. فکر من این است که تقویت این واحد و نیز بهبود مسیر گزارش دهی مسئولیت اجتماعی در ایران خودرو-که این دوره، سومین دوره گزارش دهی اش است- می تواند ذره ذره اثرش را در اصلاح مسیر کلی مسئولیت اجتماعی در این شرکت بزرگ و مهم صنعت کشور داشته باشد.

خوشبختانه مدیریت مسئولیت اجتماعی ایران خودرو نیز با دیده باز، پذیرای نظرات اصلاحی من برای بهبود مسیر گزارش دهی مسئولیت اجتماعی شرکت بودند. بحث اصلی این بود که گزارش پایداری/مسئولیت اجتماعی یک گزارش مسئولانه است و قرار نیست رویکردی منفعل داشته باشد. این گزارش باید بتواند جدای از پیامی که به بیرون از سازمان منتقل می کند، اثر قابل توجهی هم در درون سازمان داشته باشد و تلاش کند به دور از انفعال، در فرهنگ سازی مسئولیت اجتماعی در شرکت موثر باشد.

علاوه بر این ها، این اولین گزارش شرکت ایران خودرو هست که «واقعا» بر استاندارد GRI منطبق است و در آن به موضوعات اساسی مسئولیت اجتماعی شرکت هم پرداخته شده است. این قطعا یک گام رو به جلوست و ما که در ایران برای ساختن فردایی بهتر کار می کنیم، باید خوب قدر این گام های رو به جلو را بدانیم و صبورانه در تحقق آنها کوشا باشیم تا انشالله نزدیک و نزدیک تر شویم به آن چشم انداز دوست داشتنی و آرمانی مان.

این را هم بگویم که من کمی دیر وارد فرایند تدوین شدم و از نظر زمانی و محتوایی دستمان خیلی باز نبود که بتوانیم نتیجه مطلوب را به دست بیاوریم. انشالله اگر در دوره بعدی، همراه بودیم، شرایط بهتری را رقم خواهیم زد.

گزارش به زودی در مراسمی رسمی، رونمایی خواهد شد. خبرهای بیشتر و فایل اصلی را انشالله همزمان با رونمایی اصلی در اینجا هم خواهم نوشت.

 

۰ نظر ۱۶ آذر ۹۸ ، ۲۱:۲۶
هامون طهماسبی

یکی از حوزه‌هایی که من در آن به طور تخصصی کار می کنم و در ایران نیز برای آن، مشاور خوب، خیلی کم داریم، بحث گزارش دهی مسئولیت اجتماعی شرکت ها یا آن چیزی است که در ادبیات به آن گزارش پایداری یا Sustainability Report می گویند. 

گزارش دهی مسئولیت اجتماعی در ایران، هنوز قدم های آغازین خود را طی می کند و به نوعی در دوران جنینی است. ما هم از نظر کیفیت و هم از کمیت گزارش هایمان، وضعیت خوبی در دنیا و حتی در مقایسه با کشورهای مشابه منطقه نداریم.

از این ها که گذر کنیم، یک مشکل بزرگ در این حوزه هم برداشت های نادرست از استانداردها و روش های بین المللی گزارش دهی است. استاندارد GRI که اختصاصا برای گزارش دهی مسئولیت اجتماعی شرکت ها تدوین شده است، در ایران، دچار چند سوء برداشت است و متاسفانه در نبود مراجع دانشی کافی، و در جولان مشاوران مدیریت بی رقیب، اصلاح هم نمی شود.

یکی از این سوء برداشت ها، بزرگنمایی ها در مورد اهمیت GRI است. متاسفانه برخی مشاوران آنچنان این چارچوب راهنما را بزرگ و پیچیده و بدور از کاستی جلوه می دهند که بعضا شرکت ها را ضمن پیروی چشم و گوش بسته از آن، گرفتار هزینه های عجیب و غریب مشاوره ای خود نیز برای انطباق با GRI می کنند.

مشکل دوم این است که همین مشاوران مدعی GRI، حتی اصول اولیه GRI را نیز بلد نیستند. در واقع راهنمای چند صد صفحه ای GRI گویی در حوصله برخی از بزرگواران این حوزه نمی گنجد و لذا با یک برداشت سطحی از آن، پا به عرصه مشاوره گزارش دهی بر اساس استاندارد GRI گذاشته اند و متاسفانه ماحصل کار این شده که اغلب گزارش های ایرانی که مدعی انطباق با GRI هستند، از نظر مبنایی، اساسا سنخیتی با GRI ندارند و حتی جداول انطباق انتهای گزارشهایشان هم سراسر اشکال و ایراد است. و البته در جهل شرکت های کارفرما، این اشتباهات مشاورانِ کم سواد، رو نمی شود و این چرخه معیوب ادامه پیدا می کند. بانک بزرگی را می شناسم که هر سال گزارش می دهد، هر سال مدعی انطباق با GRI می شود و هر سال هم اشتباه می کند که فکر می کند با GRI منطبق هست!

شرکتی به من مراجعه کرد که می خواهیم گزارش مان را که کلی هزینه برایش کرده ایم، ترجمه کنیم و برویم گواهی تائیدیه از GRI هم بگیریم، و من در همان نگاه اول متوجه شدم که این گزارش منطبق بر GRI نیست و با ارسال برای گرفتن تائیدات لازم، برگشت خواهد خورد و چون شاکله گزارش هم مشکل دارد، قابل اصلاح نیست و باید گزارشی با رویکرد جدیدی نوشت.

متاسفانه «عدم مسئولیت پذیری فردی» گریبان برخی مشاوران حوزه «مسئولیت پذیری شرکت ها» را گرفته است. 

در مدرسه توسعه پایدار، به دنبال ایده هایی هستیم که کمی این فضای پر از جهل را شفاف تر کنیم و تشخیص سره از ناسره را برای کارفرمایان راحت تر. تا ببینیم خدا چه می خواهد.

۰ نظر ۰۵ آبان ۹۸ ، ۲۱:۵۲
هامون طهماسبی