به سوی پایداری در توسعه

توسعه پایدار، پیشرفت همه‌جانبه و مسئولیت اجتماعی سازمانی-از نگاه هامون طهماسبی

به سوی پایداری در توسعه

توسعه پایدار، پیشرفت همه‌جانبه و مسئولیت اجتماعی سازمانی-از نگاه هامون طهماسبی

به سوی پایداری در توسعه

از جست و جو و دغدغه برای ساختن جامعه‌ای بهتر، به مفهوم «توسعه پایدار» رسیدم و این، زمینه‌ای است که در این سال‌ها فعالیت‌های پژوهشی، آموزشی و مشاوره‌ای من را به سوی خود همگرا کرده است.
این وبلاگ قرار است ان شاء الله به شکلی ساده و بی‌تکلف، برخی از مشاهدات، تجربه‌ها، فکرها و دغدغه هایم را در این حوزه با مخاطبان به اشتراک بگذارد.
و البته حتما لازم است تاکید کنم که «توسعه پایدار» برای من دقیقا آنچه که در مغرب زمین درس داده می‌شود نیست و حرف‌های زیادی درباره آن و مفاهیم مرتبط نظیر «پیشرفت» دارم؛ لذا تاکید زیادی دارم که به ویژه در حوزه جامعه و فرهنگ، خود بایستی مولد و نظریه‌پرداز برای بازتعریف این پارادایم پیشران دنیای امروز باشیم.
عکس بالای وبلاگ را در کردستان زیبا گرفته‌ام و بسیاری از چیزهایی را که از توسعه پایدار می‌خواهم، مختصر و مفید بیان می‌کند: زندگی‌ای از نظر اقتصادی آبرومند، در دامان طبیعتی زیبا و سرسبز و در بستر جامعه‌ای شاداب که فرهنگ اصیل بومی خود را حفظ کرده و با حضور آرامش بخش «خانواده ایرانی» به عنوان رکن بی‌بدیل آن، به سوی سعادت می‌رود.
هامون طهماسبی

بایگانی

امروز در نهمین جلسه از نشست های «توسعه پایدار برای ایران»، یک موضوع چالشی با حضور جمع خوبی از فعالین محیط زیست به بحث گذاشته شد. جلسه «نگاهی انتقادی به پویش سه شنبه های بدون خودرو» با حضور حامیان و منتقدان این پویش برگزار شد. این رویداد که به نوعی ابتکار در برگزاری جلسات مرتبط با پویش‌های مردمی بود و احتمالا اولین و تنها رویداد انتقادی است که در رابطه با این پویش پر سر و صدا و مشهور برگزار شده است، حاوی بحث های خیلی خوبی بود که یک جلسه یادگیری تمام عیار برای فعالین اجتماعی می توانست باشد.

من در این جلسه به عنوان یکی از 4 سخنران منتقد صحبت کردم و سعی کردم از این بگویم که اگرچه عنوان پویش زیباست و هدفش ارزشمند، اما این پویش در طراحی و اجرا دارای مسائلی جدی است که سبب می شود به اهداف خود دست پیدا نکند و در عین حال سبب سرخوردگی فعالین محیط زیست و فعالین اجتماعی شود. در واقع من فکر می کنم این پویش بیش از آنکه بر اصول و مبانی درست و علمی بنا شده باشد، بر «احساسات» پایه گذاری شده و تهران 1397 زمان مناسبی برای اجرای آن نبوده است. در واقع یک مسئله شناسی درست درباره چالش‌های محیط زیستی و اجتماعی کشور، حتما به ما نشان می دهد مسائل اولویت دار تر دیگری وجود دارند که باید پرچم دار پویش های محیط زیستی کشور باشند که تلاش برای تحقق شان، باعث سرخوردگی هم نمی شود. 

تغییر رفتار مردم عادی و پیوستن آنها به این پویش و تحریم خودرو در سه شنبه ها و روزهای دیگر هفته، نیازمند مقدماتی است که طراحان و مجریان این پویش بدون در نظر گرفتن آنها، تلاش دارند با صرف «آگاه سازی» انتظار تغییر رفتار از مردم داشته باشند! آنهم مقدماتی که بخش بزرگی از آن هم از جنس زیرساخت است و خارج از کنترل و اختیار مردم.

من تلاش کردم در صحبت‌هایم این را بگویم که «سه شنبه های بدون خودرو» میوه شیرین و جذابی است. اما میوه یک درخت است که ابتدا باید درختش را بکاریم. درخت مسئولیت اجتماعی. درخت گذشتن از منافع فردی به خاطر منافع جمعی. ما باید روی ریشه های این درخت کار کنیم و چه بهتر بود که این 4 سال را روی این ریشه ها کار می کردیم تا بعد بتوان امید داشت در بلند مدت، میوه هایی همچون «سه شنبه های بدون خودرو» از آن برداشت می کردیم.

 

۰ نظر ۲۶ شهریور ۹۸ ، ۲۳:۰۹
هامون طهماسبی

با ابتکار معاونت اجتماعی منطقه 22 شهرداری تهران، جمعی از شرکت های ساختمانی مدتی است گردهم آمده اند و چند وقت یک بار در جلساتی دورهمی به بحث و تبادل نظر راجع به موضوع مسئولیت اجتماعی سازمانی می پردازند. شهرداری منطقه 22 امید دارد که بتواند از ظرفیت مسئولیت اجتماعی این شرکت ها(که بعضا بسیار بزرگ هم هستند) در جهت کمک به مسائل اجتماعی و نیازهای منطقه 22، بهره بگیرد.

من امروز به عنوان میهمان به جلسه دومشان دعوت شده بودم تا ارائه ای راجع به مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت ها و چرایی و چگونگی پرداخت به این حوزه داشته باشم. در ارائه سعی کردم که با مثال هایی از تجربیات خوب ایرانی در این حوزه نشان دهم که می شود و باید در این راه قدم های موثر برداریم. بعد از ارائه، گفتگوهای خوبی هم راجع به موضوع در بین حضار در گرفت.

در پایان جلسه به مسئول خدمات اجتماعی منطقه گفتم که این جمع ظرفیت خیلی خوبی است و شما اگر بتوانید این جمع را حفظ کنید و جلسات را همینطور پرشور و زنده نگه دارید، شاید بتوانید یک الگوی خیلی خوب از مشارکت بخش خصوصی و دولتی و سازمانهای مردم نهاد(که آنها هم در جلسه حضور داشتند) در جهت کمک به مسائل شهری شکل دهید. در کنار امیدها، یکی از نگرانی هایی که من همیشه نسبت به چنین جریاناتی دارم، این است که یک نهاد دولتی(اینجا شهرداری) میزبان است و تداوم و چگونگی برگزاری آن بسیار حساس است که زیر سایه محدودیت ها و اقتضائات سازمانهای دولتی، به اعتماد و انگیزه همراهان لطمه نزند. باید منتظر ماند و دید که چه خواهد شد...

 

۰ نظر ۰۵ شهریور ۹۸ ، ۲۰:۲۹
هامون طهماسبی

ما در مدرسه توسعه پایدار ترجمه یک کتاب خوب و مرجع در حوزه مسئولیت اجتماعی سازمانها را شروع کرده ایم. بنا به مصالحی که با مترجم همکار این کتاب به آن رسیدیم، تصمیم گرفتیم فعلا نام کتاب را رسانه ای نکنیم و همچنین تصمیم گرفتیم در مذاکره با نویسندگان اصلی کتاب، مجوزهای رسمی را هم دریافت کنیم. امری که البته به دلیل عدم عضویت ایران در کنوانسیون Bern، در میان مترجمان داخلی مرسوم نیست و ما هم راه نه چندان راحتی برای دریافت آن داریم. چراکه مسئله تحریم ها، ظاهرا بر این موضوع سایه افکنده و در تماس اول، ناشر بین الملل، به دلیل عدم امکان مراوده مالی، موضوع را منتفی دانست. البته ما در حال مذاکراتی هستیم که با ایده دیگری بتوانیم ناشر را قانع به صدور مجوز کنیم. امیدوارم که کار به خوبی انجام شود و به زودی هم این کتاب ارزشمند و مرجع را معرفی کنیم. ما به شدت به محتوای خوب فارسی در حوزه مسئولیت اجتماعی سازمانها نیاز داریم. با ترجمه شروع کرده ایم و انشالله در آینده ای نه چندان دور، در این زمینه بتوانیم مبتنی بر تجربیات داخلی، تالیف هم داشته باشیم.

۰ نظر ۰۱ شهریور ۹۸ ، ۱۹:۲۶
هامون طهماسبی

امروز در شرکت ایران خودرو، یک کارگاه آموزشی داشتم راجع به «موضوعات اساسی مسئولیت اجتماعی». این کارگاه بخشی از پروژه مشاوره ای من برای ایران خودرو جهت تدوین گزارش مسئولیت اجتماعی امسال شان است. یکی از اتفاقات خوبی که توانستیم در مذاکره با مدیریت مسئولیت اجتماعی ایران خودرو در موردش به جمع بندی برسیم، گنجاندن «موضوعات اساسی مسئولیت اجتماعی» در گزارش امسال ایران خودرو است. در واقع بعد از دو دوره گزارش دهی که به نوعی آغاز راه برای ایران خودرو بود، حالا وقت آن بود که یک سطح، کار را ارتقا داد و به این بحث پرداخت. بحثی که قطعا می تواند برای برنامه های مسئولیت اجتماعی ایران خودرو، دستاوردهای مثبتی داشته باشد و یک گام رو به جلوست.

۰ نظر ۰۹ مرداد ۹۸ ، ۲۳:۲۸
هامون طهماسبی

امروز جلسه ای بنا به درخواست دفتر توسعه پایدار آبفای تهران وزارت نیرو با مدیر و کارشناسان این دفتر داشتم. 4 نفر از همکاران این دفتر در دوره مدرسه بهاره توسعه پایدار ما شرکت کرده بودند و حالا علاقه مند بودند که فعالیت هایی را در این حوزه با یکدیگر تعریف کنیم. به عنوان شروع صحبت از تدوین گزارش پایداری برای آبفای استان تهران به عنوان پایلوت در کل کشور شد و همچنین همراهی به عنوان مشاور جهت پیشبرد موضوع توسعه پایدار در وزارت خانه.

حقیقت اینکه علی رغم جلسه خوبی که داشتیم، من به پیشرفت کار در وزارت نیرو خوش بین نیستم و فکر می کنم موانع جدی بزرگی بر سر این امر وجود دارد. در حقیقت تصور من این است که ساختارهای دولتی سیاست زده که در آن گروه های فشار قدرتمند(در اینجا شرکت های پیمانکاری) بر تصمیم گیری ها سایه انداخته اند، دشوارترین جاها برای پیشبرد چنین مواردی هستند. حتی در صورت پیشبرد چنین موضوعاتی، احتمالا گزارش های مسئولیت اجتماعی یا توسعه پایدار، بیشتر در سطح نمایشی باقی خواهند ماند و توانایی ورود به موارد مهم و چالشی را نخواهند داشت.

 

*پسا نوشت: چند وقت بعد از این جلسه، پیش بینی ام درست از آب درآمد و موضوعات به کلی منتفی شد! البته باید خدا را شکر کرد. چون من ذهنم درگیر بود که اگر قرار است نتوانم به شکل موثری کارها را جلو ببرم، از این همکاری استعفا دهم که دیگر نیازی به آن نشد!

۰ نظر ۰۲ مرداد ۹۸ ، ۱۹:۲۷
هامون طهماسبی

با همکاری خانم مهدیه عباس زاده، یکی از همکاران خوب مان در مدرسه توسعه پایدار، تالیف کتاب «کسب و کارهای اجتماعی در ایران» را شروع کرده ایم. این کتاب که ماحصل یک پژوهش میدانی خواهد بود، با بررسی نمونه های منتخب ایرانی از کسب و کارهای اجتماعی به معرفی و تبیین این مفهوم و ابعاد مختلف آن برای فعالین اجتماعی خواهد پرداخت. خود ما که نسبت به کتاب از حالا خیلی ذوق داریم. این کتاب برای کنشگران اجتماعی و دغدغه مندان ایران عزیزمان، می تواند بسیار الهام بخش و انگیزاننده باشد و راه های جدیدی را برای اثرگذاری اجتماعی پیش رویشان بگذارد.

اما باید صبر کنیم تا به خوبی پخته شود تا حرفی مهم و اساسی برای مخاطبان اش داشته باشد. پیش بینی می شود که انتشار این کتاب در سال 1399 صورت بپذیرد.

 

۰ نظر ۲۵ تیر ۹۸ ، ۱۱:۰۵
هامون طهماسبی

امروز با آقای علیرضا نبی، بنیانگذار شرکت آرشیا و کارآفرین اجتماعی شناخته شده، قرار ملاقات داشتیم. آقای نبی را خیلی ها می شناسند. شهرت اش بیشتر به خاطر فعالیت های کارآفرینانه اش برای افراد دارای سوء سابقه در شرکت آرشیا بوده است که البته در برنامه های تلویزیونی پر مخاطبی همچون ماه عسل و بدون تعارف نیز صحبت کرده اند. در جلسه امروز ضمن یک گپ و آشنایی مفصل، از ایشان دعوت کردیم که در مهرماه، در یکی از نشست های «توسعه پایدار برای ایران» در دانشگاه شریف سخنرانی کنند. در بخشی از جلسه نیز راجع به محتوای این سخنرانی و هدف و مخاطبان آن صحبت کردیم. جلسه با آقای نبی، ساده و صمیمی پیش رفت و امیدوارم حضور ایشان در دانشگاه شریف، که اتفاق مهمی است، به خوبی و طبق برنامه ریزی انجام شده صورت بپذیرد.

۰ نظر ۱۵ تیر ۹۸ ، ۲۱:۲۹
هامون طهماسبی

یکی از اعضای محترم هیئت علمی یکی از دانشگاه های مشهور کشور که لطف بزرگی به بنده داشتند، چند وقت پیش از من درخواست داشتند که برای یکی از مقالاتی که خودشان زحمت کشیده بودند، نام من هم در پای آن درج شود. در واقع بنا به دلایلی ایشان تمایل داشتند که مقاله را تک نفره برای مجله مدنظرشان ارسال نکنند و چون در حوزه توسعه پایدار بود، بودن این نامه کمکی در این راستا بود. من علی رغم ارادت فراوانم به ایشان و نیز علاقه مندی به موضوع مقاله، با این پیشنهاد مخالفت کردم و البته دور از انتظار نبود که سبب قدرتی ناراحتی هم شدم. با این حال، موقع گرفتن این تصمیم، به این فکر کردم که شاید جزو اصول بدیهی فعالیت کسی که در حوزه مسئولیت اجتماعی سازمانها و توسعه پایدار کار می کند این است که خودش در زندگی شخصی خودش به اصول اخلاق حرفه ای پایبند باشد. من حق ندارم نام ام را در پای مقاله ای درج کنم که برای آن زحمتی نکشیده ام و در مورد محتوایش هم هیچ نظری ندارم. 

موضوع، شاید کوچک به نظر برسد؛ اما فکر می کنم همین موضوعات کوچک است که اگر به آنها پایبند نباشیم از الان، در آینده معلوم نیست که چه خطاهای بزرگ تری را برای خودمان توجیه می کنیم. متاسفانه کم نیستند نویسندگان و مترجمانی که اسمشان پای کتاب و مقاله ای است که سهمی در آن نداشته اند. حتی کتاب هایی در حوزه اخلاق و مسئولیت اجتماعی سازمان ها!...من تصمیم دارم یکی از آنها نباشم!...این یک خط قرمز جدی است.

۰ نظر ۰۴ تیر ۹۸ ، ۲۱:۴۵
هامون طهماسبی

مدرسه بهاره توسعه پایدار امسال، با استقبال بسیار خوبی روبرو شد. به طوری که یک هفته پیش از شروع دوره مجبور شدیم ثبت نام را متوقف کنیم. این دوره هم به مانند دوره های گذشته از تنوع خوبی در بین مخاطبان روبرو بود و پذیرای 22 نفر هستیم. دوره بعدی ما احتمالا تابستان برگزار می شود. می توانید وبسایت مدرسه توسعه پایدار را برای اطلاع از دوره بعدی دنبال کنید(کلیک کنید).

۰ نظر ۲۰ خرداد ۹۸ ، ۲۲:۰۶
هامون طهماسبی

چندی پیش، از طرف شرکت برق حرارتی تماسی با من گرفته شد و درخواست برگزاری جلسه مذاکره و نهایتا ارسال پروپوزال جهت احداث پارک های انرژی در نیروگاه های تابعه شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی داده شد. موضوع این است که این مجموعه دولتی نیروگاه دار کشور، با ایده گرفتن از اقدامی که در شرکت خصوصی ماه تاب در نیروگاه های رودشور و شوباد انجام شده است، به فکر احداث «پارک انرژی» در مجموعه های نیروگاهی وابسته به خود افتاده است. طی مذاکراتی که داشتیم، سعی کردیم موضوع را دقیق تر کنیم و نهایتا هم پیشنهادی به ایشان ارائه کنیم که به عنوان پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف، مشاور و همراه آنها در احداث نمونه پایلوت باشیم. با این حال، من خیلی خوش بین نیستم که این موضوع در بخش دولتی به راحتی بخش خصوصی و تجربه ای که در ماه تاب گستر رخ داده، پیش برود. در همین جلسات مذاکره هم با ابعادی از دشواری های کار و ملاحظات غیرتخصصی موضوع که ممکن است بر کار سایه بیاندازد، آشنا شدم. واقعا نمی توانم حدس بزنم که این موضوع آیا به سرانجام می رسد یا خیر. با این حال، اینکه یک تجربه بخش خصوصی، توانسته موجب تغییر نگرش هایی در دولت شود، به خودی خود ارزشمند است و می تواند برای کسانی که به دنبال ترویج الگوهای خوب در حوزه مسئولیت اجتماعی سازمانی در کشور هستند، ایده دهنده باشد.

۰ نظر ۲۷ ارديبهشت ۹۸ ، ۱۳:۳۱
هامون طهماسبی