به سوی پایداری در توسعه

روز دوشنبه، اول اردیبهشت ۱۴۰۴، در سالن همایش‌های خلیج فارس سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، جلسه مقدماتی «باشگاه هم‌آموزی رویش» برگزار شد. این باشگاه یکی از دو بال «پویش رویش پارس» است؛ پویشی بین‌سازمانی که به ابتکار مشترک سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و مدرسه توسعه پایدار و با هدف ارتقای شاخص‌های محیط زیستی منطقه شکل گرفته و ما در مدرسه، به عنوان مشاور سازمان منطقه ویژه و دبیرخانه علمی آن در پویش نقش‌آفرینی می‌کنیم.

در این نشست، که نمایندگان واحدهای محیط‌زیست مجتمع‌های منطقه حضور داشتند، من وظیفه داشتم اهداف و برنامه‌های باشگاه هم‌آموزی رویش را معرفی کنم. باشگاه هم‌آموزی، یک الگوی نوآورانه و ابتکاری و خاص برای یادگیری سازمانی است که توسط ما در مدرسه توسعه پایدار طراحی شده، و بستری برای یادگیری جمعی و تبادل تجربه بین شرکت‌هاست. همیشه باور داشته‌ام که واحدهای محیط‌زیست و توسعه پایدار و مسئولیت اجتماعی، برخلاف بخش‌های دیگر سازمان‌ها، رقیب هم نیستند و می‌توانند در کنار هم رشد کنند و بیاموزند و با هم‌افزایی، تاثیرات مثبت اجتماعی و محیط‌زیستی خلق کنند. این روح حاکم بر طراحی باشگاه است: فضایی برای هم‌آموزی صنعتی، با تکیه بر الگوهایی مثل تشریک مساعی و انجمن‌های خبرگی که حتی در سطح جهانی هم نوآورانه محسوب می‌شود.

در کنار همکاران گرامی، خانم افشم و آقای شهیاد، از مدل اجرایی باشگاه گفتیم و نظر خودشان را هم در این جلسه مقدماتی برای ادامۀ مسیر جویا شدیم. برای جلسات بعدی و موضوع‌محور بسیار هیجان دارم. این اتفاق، یک ابتکار شاید تاریخی در فضای آموزش برای توسعه پایدار در زمینۀ سازمانی است و امید دارم که بتوانیم بعدها از دستاوردهایش بسیار سخن بگوییم. در بخش پایانی جلسه از طرح دغدغۀ یکی از فعالین محیط زیست محلی استقبال کردم و گفتم که فراتر رفتن از نقش‌های سازمانی برای کمک واقعی به محیط‌زیست منطقه امری ضروری است، چرا که فقط وقتی می‌توانیم در این عرصه به معنایی بنیادین موثر باشیم که کار برای محیط زیست و توسعه پایدار را شغل نبینیم!

قرار است پس از جمع‌بندی نظرات و هماهنگی‌های لازم، اولین جلسه رسمی باشگاه را پس از اختتامیه دومین دوره جایزه تحول سبز رویش برگزار کنیم و احتمالا «گزارش‌دهی پایداری» اولین بهانۀ تشکیل جلساتش باشد؛ اما لازم است تاکید کنم که این جلسه و سایر جلسات باشگاه، کارگاه آموزشی نیستند و قرار است اتفاقی خاص در یادگیری سازمانی جمعی را رقم بزنند! این آغاز مسیری است که امیدوارم به بهبود واقعی محیط‌زیست عسلویه و فراتر از آن منجر شود.

پس از حدود ۱۰ سال از باز شدن پای گزارش‌های پایداری به فضای کسب‌وکار کشور، و بر اساس شناختی که از شرایط کمی و کیفی حاکم بر زیست بوم این موضوع در کشور پیدا کرده‌ایم، تصمیم گرفتیم که جدای از دوره‌های درون‌سازمانی، یک دوره آموزشی عمومی تخصصی و البته عملیاتی و کاربردی برای شرکت‌هایی برگزار کنیم که گزارش پایداری برایشان موضوعیت دارد یا دارند به آن فکر می‌کنند.

یک واقعیت مهم هم که انگیزه ما را برای برگزاری این دوره دوچندان کرد این است که اکثریت قریب به اتفاق گزارش‌های پایداری که در کشورمان و حتی توسط بنگاه‌های بزرگ و مشهور تولید شده‌اند، هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ روش‌شناسی فاصله زیادی با استانداردهای این حوزه دارند و برخلاف ادعاها حتی حداقل‌‌های انطباق با چهارچوب‌هایی مثل جی‌آر‌آی (GRI) را هم فراهم نکرده‌اند.

این دوره آموزشی در زمینه گزارش دهی پایداری، مبانی مهم و کاربردی مرتبط با فرایند تدوین گزارش پایداری و مسئولیت اجتماعی را برای مخاطبان فراهم می‌کند و با توج به خلاء دانشی که در میان حتی مشهورترین مشاوران این حوزه وجود دارد، فکر می کنم که در زمان مناسبی برای مخاطبان ارائه شده است.

در همین 48 ساعت گذشته، حدود 70 پیش ثبت نام برای این دوره داشتیم و ممکن هست که اگر تقاضاها جدی باشد، به برگزاری دوره مجزایی برای شرکت‌های خارج تهران و همچنین علاقمندان بیرون بنگاهی فکر کنیم. لذا اگر به حضور در این دوره علاقه مندید ولی کارشناس یا مدیر یک بنگاه نیستید، باز فرم ثبت نام را تکمیل کنید و شرایطتان را توضیح دهید. در ضمن این دوره قابلیت اجرای سفارشی برای شرکت‌ها را هم دارد.

ثبت نام و اطلاعات بیشتر: www.sdschool.ir/sreporting

در آخرین ماه از سال 1403 یکی از کارهای زیربنایی در زمینۀ ارائۀ خدمات تخصصی مشاوره و آموزش به شرکت‌ها و سازمان‌ها در حوزه‌های اجتماعی و پایداری را به سرانجام رساندیم. «مرکز کسب‌وکار مسئولانه و اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف» به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های «مدرسه توسعه پایدار» و در مسیر ماموریت اصلی آن از امروز شکل گرفته است و می‌کوشد که از طریق فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و ارائۀ خدمات مشاوره‌ای، کسب‌وکارهای تجاری/ اجتماعی را جهت انتخاب مسیر درست و اثربخش در راه توسعۀ پایدار، ارتقای عملکرد اجتماعی و رفتار مسئولانه، یاری برساند.

در حقیقت این مجموعه از سال 1396 و ذیل مدرسه توسعه پایدار فعالیت خود را شروع کرده بود، با این حال از این پس با هویت تخصصی «مرکز کسب‌وکار مسئولانه و اجتماعی» فعالیت‌های خود را ادامه خواهد داد.

🔗اطلاعات بیشتر و درخواست خدمات را در این لینک می‌توانید پیدا کنید: sdschool.ir/crsb

یکشنبه 14 بهمن 1403 در مدرسه توسعه پایدار میزبان نشستی بودیم با عنوان "بازخوانی یک دهه تجربۀ گزارش‌دهی «پایداری» و «مسئولیت اجتماعی شرکتی» در ایران". 

یازده سال پیش (و احتمالا به عنوان اولین تلاش سازمان‌یافته در ایران برای ترویج گزارش‌دهی پایداری و مسئولیت اجتماعی شرکتی)، یک راهنمای ده صفحه‌ای کاربردی و مختصر و مفید برای گزارش‌دهی بر اساس چارچوب GRI (ویرایش G4) نوشتم و از طریق سازمان مدیریت صنعتی آن را منتشر کردیم. آن مسیر در آن سازمان آن‌طور که انتظار می‌رفت، به پیش برده نشد؛ با این حال چند سال بعد، «مدرسه توسعه پایدار» دانشگاه شریف را ایجاد کردیم که مرکزی باشد برای آموزش، مشاوره و پژوهش برای ترویج راه درست و اثربخش در زمینۀ پایداری و مسئولیت اجتماعی شرکتی و مباحث مرتبط؛

در این سال‌ها، خیلی از اشخاص و سازمان‌ها، به گزارش پایداری/CSR توجه نشان دادند. موقت یا مستمر؛ اصولی یا سطحی؛ کاربلدانه یا نابلدانه؛ تجاری یا دغدغه‌مندانه و شاید طیفی یا ترکیبی از این‌موارد...

گزارش‌دهی پایداری و مسئولیت اجتماعی در ایران هنوز با آن چیزی که باید باشد خیلی فاصله دارد. با این حال رو به جلو رفته و در این رویداد تلاش کردیم که بازخوانی‌ای راجع به چگونگی طی شدن این مسیر و موانع، چالش‌ها و فرصت‌های آن داشته باشیم.

جدای از شرکت در پنل پایانی، ارائه مقدماتی رویداد نیز با من بود که در آن «تصویری» از گذشته و حال «گزارش‌دهی پایداری در ایران» ارائه کردم. برخی نکات مهم در این رابطه از ارائه بنده به این قرار بودند:

• حدود 40 بنگاه اقتصادی گزارش‌دهی مسئولیت اجتماعی/ پایداری را حداقل یک‌بار تجربه کرده‌اند.
• ارجاع به چارچوب GRI محبوب، مشهور و رایج است.
• درصد کمی از گزارش‌ها –علی رغم ادعاها- از منطق GRI به درستی پیروی می‌کنند.
• زمزمه‌های اجباری‌شدن گزارش‌دهی برای برخی صنایع یا برخی بنگاه‌ها به گوش می‌رسد
• به دلایل مختلف –از جمله شرایط تحریم و نبودن در شبکه همکاری‌های بین‌المللی- از نظر کمّی (و کیفی) وضعیت گزارش‌دهی مسئولیت اجتماعی/پایداری در ایران نسبت به کشورهای مشابه در منطقه و جهان عقب‌تر است.

واقعیت این است که علی رغم رشد کمّی، از نظر کیفی وضعیت گزارش‌دهی پایداری در ایران شرایط مطلوبی ندارد. یعنی در این زمینه ما با یک رشد روبرو نبوده‌ایم. در پنل پایانی اشاره کردم که ریشه اصلی این موضوع به ضعف ظرفیتی در بدنه مشاورین این حوزه باز می‌گردد که حتی اغلب مشهوترین و فعال‌ترین مشاوران این حوزه نیز منطق استانداردهای بین‌المللی نظیر GRI را به درستی درک نکرده‌اند و در نتیجه گزارش‌های پایداری شرکت‌ها نیز آن کارکرد و خروجی‌ای که مورد انتظار است را به دنبال ندارند.

در پنل پایانی یک تعبیر بحث‌برانگیز، اما واقعی و دقیق به کار بردم و آن اینکه اغلب مشاوران این حوزه تصورشان از حرفه‌ای که دارند، «عکاسی» و «آرایشگری» است!! به این معنی که گزارش پایداری یک عکس از سازمان است که با بزک کردن و زیباسازی با فوت و فن‌های آرایشگری، تبدیل به یک کاتالوگ تبلیغاتی از شرکت می‌شود. بدون پرداختن جدی به مسائل مهم و بدون اینکه بتواند موتور تغییری را درون سازمان فعال کند. در حالیکه استانداردهای این حوزه نظیر استاندارد GRI، منطق اصلیشان یک منطق توانمندساز و تغییرآفرین در سازمان است و نه یک منطقه منفعل و حاشیه‌ای.

در بخش پایانی رویداد نیز یکی از همکاران مدرسه توسعه پایدار، دوست خوبم، آقای متین شهیاد از برنامه‌های آینده ما در این حوزه گفت؛ از جمله برگزاری کارگاه آموزشی گزارش پایداری در بهار 1404 و نیز راه‌اندازی مرکز کسب‌وکار مسئولانه و اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف. در مطالب آینده بیشتر راجع به این کارگاه آموزشی و مرکز تخصصی خواهم نوشت.

امروز در مرکز علمی کاربردی کمیته امداد امام خمینی، یک کارگاه آموزشی برای کارشناسان مشارکت‌های مردمی کمیته امداد داشتم که موضوع آن، «آشنایی با گزارش مسئولیت اجتماعی/پایداری» بود. هدف اصلی این دورۀ آموزشی (که خودش بخشی از یک دورۀ جامع‌تر دربارۀ مسئولیت اجتماعی شرکتی بود)، توانمندسازی کارشناسان و مدیران بخش مشارکت‌های مردمی کمیته امداد به منظور بهره‌گیری بهتر از ظرفیت مسئولیت اجتماعی شرکتها و سازمانها برای جذب منابع مالی بود.

جدای از اینکه همیشه میزان اثربخشی دوره‌های آموزشی ضمن خدمت در سازمان‌های دولتی و شبه دولتی برایم یک دغدغه بوده و به دنبال آن باید تلاش زیادی کنیم که محتوا به شیوه‌ای اثربخش به مخاطبان ارائه شود، اما از منظر تخصصی همواره باید دقت کرد که اطلاعات به دردنخور و یا محتوای غیرکاربردی برای جامعۀ مخاطب خود ارائه نکنیم. به طور مشخص، می‌دانم که دوره‌های مشابهی با همین عنوان برای سازمان‌های مشابهی برگزار شده و می‌شود که مدرسان در آنها با ارائۀ سیاهه‌ای از اطلاعات تخصصی و غیر مرتبط با جایگاه سازمانی و حوزۀ ماموریتی مخاطبان، صرفا بلدبودن برخی اصطلاحات انگلیسی و یا حوزه‌های از دانش را به رخ مخاطبان یا مدیرانی می‌کشند که درگیر برگزاری دوره هستند و البته ممکن است همین اصطلاحات تخصصی و اغواکننده آنها را به سمت تعریف کارهای دیگر با مدرس هدایت (اغوا) کند.

اگر بخواهم دقیق‌تر راجع به همین دوره‌ای که مسئولیتش با خودم بود صحبت کنم، مثلا یک نگاه اشتباه این است که برویم و همان چیزی را که برای شرکت‌ها دربارۀ گزارش پایداری و مسئولیت اجتماعی عنوان می‌کنیم، اینجا برای یک سازمان اجتماعی عرضه کنیم. در حالیکه یک تفاوت بنیادین وجود دارد: درست است که موضوع، «گزارش دهی مسئولیت اجتماعی» است؛ اما یکی (یعنی شرکت) تولیدکننده گزارش است و دیگری (سازمان اجتماعی) بهره‌بردار از این گزارش و لذا نسبت آنها با این موضوع از دو دریچه دید متفاوت است و نباید به شکل یکسان موضوع را به ایشان عرضه کرد. یک غلط رایج که در برخی موارد مشابه رخ داده، مثلا این بوده آمده‌اند و استاندارد GRI را برای چنین مخاطبانی معرفی مبسوط کرده‌اند که اصلا نیازی به چنین سطحی از درگیری ذهنی با آن نداشته‌اند!

پی نوشت: چند سال پیش یک دورۀ جامع برای یک سازمان اجتماعی مشابه در این زمینه برگزار کرده بودم (اداره سلامت شهرداری تهران) و آن تجربه به من در رابطه با چگونگی طراحی دوره‌های آموزشی مسئولیت اجتماعی شرکتی برای کارشناسان و مدیران سازمان‌های اجتماعی بسیار آموخت.

این هفته، آخرین روز از دورۀ چهار روزۀ «آشنایی با توسعه پایدار: با نگاهی به زنجیرۀ تامین صنعت قطعه‌سازی خودروسازی» در شرکت سازه‌گستر سایپا برگزار شد.
این دوره احتمالا اولین دورۀ جامع با هدف کمک به ترویج مباحث پایداری در «زنجیرۀ تامین» یک صنعت بزرگ بوده که در کشورمان برگزار شده است. ضمن اینکه برای خود من هم تجربۀ متفاوتی بود، خوشحالم که در شرکت سفارش‌دهندۀ برنامه، رویه‌هایی چیده‌شده و برنامه‌هایی مد نظر است که برای اولین بار در ایران «مسئولیت اجتماعی گسترده‌تر» در طول یک زنجیرۀ تامین از منظر توجه به مباحث اجتماعی و محیطزیستی و پیامدهای مرتبط بر ذی‌نفعان، مورد توجه قرار بگیرد. مدیران سازمان به درستی تشخیص داده‌اند که در فردای پس از گشایش اقتصادی، ورود به شبکه‌‌های همکاری بین‌المللی نیازمند داشتن رویه‌ها و عملکردهای مشخص در حوزۀ پایداری است. خبر خوب اینکه ما در مدرسه توسعه پایدار در حال انعقاد یک قرارداد مشاوره‌ای هم با این مجموعه هستیم تا در گام‌های اولیۀ این مسیر، در کنارشان باشیم. در این مدت سعی کرده‌ایم به نقشه راه اولیۀ خوبی هم دست پیدا کنیم که چطور یک سازمان با این مختصات و با این زنجیرۀ تامین گسترده، باید مسیر پایداری را شروع کند. این نقشۀ راه البته کپی برداری از جایی نیست و حاصل تجارب 10 سالۀ گذشته در فضای مسئولیت اجتماعی و پایداری در کشور عزیزمان و نیز مطالعات مرتبط از تجارب بین‌المللی بوده است.

در آخرین دقایق از آخرین جلسه از آخرین روز برگزاری دوره، در چند اسلاید راجع به دشواری‌های مسیر پیش رویشان صحبت کردم و اینکه باید کفش‌های آهنی بپوشند و البته خود را برای یک «دو ماراتن» و نه یک «دو سرعت» آماده کنند! همچنین تاکید کردم که نیاز است دربارۀ مسئولیت اجتماعی و پایداری در سازمان زیاد گفت‌وگو کنند تا یک ذهنیت مشترک بسازند. چرا که این حوزه یک حوزۀ فنی و عادی مثل استقرار سایر سیستم‌های مدیریتی نیست.

این را هم بگویم که اینکه چندین نفر از کارشناسان و مدیران شرکت تمام این چهار روز را در این دی و بهمن شلوغ کاری، تا به انتها در جلسات شرکت کردند و مشتاقانه در بحث‌ها مشارکت داشتند، خیلی انگیزه‌بخش است و یادآور این است که اگر ساختارهای سازمانی اجازه دهند، ما ظرفیت‌های خیلی خوبی در بدنۀ همکاران داریم که می‌توانند لشگر و راهبران ترویج و پیشبرد مباحث پایداری، مسئولیت اجتماعی و ESG در سازمان باشند. لشگر و راهبرانی که همین حالا ممکن است در ناکارامدی ساختارها و نظام‌های مدیریتی، پژمرده و منفعل یا کم‌اثر باشند.

روزنامۀ «پیام ما» که رسانۀ تخصصی «توسعه پایدار» در کشورمان است به بهانۀ مطرح‌شدن پیش‌نویس جدید قانون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، مصاحبه‌ای با من انجام داد و خلاصه‌ای از آن را در روزنامۀ امروز خود منتشر کرد که جزو تیترهای صفحه اول هم قرار گرفته بود.

من به طور کلی جزو منتقدین جدی متن پیش‌نویس فعلی قانون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها هستم. به نظرم روح حاکم بر این پیش‌نویس، بدون درک کافی از مسائل بخش خصوصی در حوزه مسئولیت اجتماعی و اولویت‌های آن نوشته شده است. تصور هم می‌کنم که نگاه متولی‌گرانه به این جنس فعالیت‌ها دارد و کمکی به حل مسائل این بخش نخواهد کرد. با این حال همانطور که در مصاحبه هم توضیح داده‌ام، قانونگذاری برای مسئولیت اجتماعی شرکتی باید صورت بگیرد، منتهی بر پایۀ مطالعات تطبیقی عمیق و درست (که به هیچ وجه در تلاش فعالی مرکز پژوهش‌های مجلس ردپایش دیده نمی‌شود). همچنین تصور من این است که در شرایط فعلی نیازمند ضابطه‌مند کردن فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی بخش دولتی هستیم و برای بخش خصوصی باید تدبیر ویژه‌تری اندیشید.

مطلب کامل را در این لینک از سایت پیام ما می‌توانید مطالعه کنید. (البته برخی واژگان و نقل‌ قول‌ها از بنده دقیق نیست و متاسفانه قبل از انتشار، متن با بنده نهایی نشده بود)

در هفته گذشته و هفته جاری، روزهای 24 و 30 بهمن و نیز اول اسفند، دوره های آموزشی مفصلی در شرکت پتروشیمی زاگرس در منطقه عسلویه برای کارشناسان ارشد و نیز مدیران مربوطه داشتم. این دوره ها برای اولین بار در ایران ارائه می شدند و به آموزش گزارش دهی مسئولیت اجتماعی (پایداری) بر اساس استاندارد جدید موسسه GRI یعنی استاندارد GRI 2021 اختصاص داشتند. این استاندارد از اول ژانویه 2023 عملیاتی شده اند و یعنی حدود یک ماه بعد از عملیاتی و اجباری شدن آنها، این دوره را برگزار کردیم. گزارش دهی مسئولیت اجتماعی در شرکتهای ایرانی، هنوز نتوانسته ظرفیتهای بالقوه خود را فعال کند و در جهت کمک به رشد و اعتلای سازمانها در مسیر توسعه پایدار یاری برساند.

پایبندی جدی به استانداردهایی چون GRI کمک خواهد کرد که موضوع گزارش دهی ، از صرف «تولید گزارش» فراتر رفت و «طی کردن فرایند گزارش دهی» اهمیت بیشتری پیدا کند. این فرایند، به واسطه اقتضائاتی که دارد، چرخه های گفتگو و یادگیری قدرتمندی را در سازمان فعال می کند که لازمه رشد و اعتلای بینش و اقدامات سازمان در حوزه توسعه پایدار و مسئولیت اجتماعی خواهد بود. در مشاوره ها و همچنین دوره های آموزشی مرتبط، خیلی بر ضرورت سرمایه گذاری و تمرکز سازمانها بر طی کردن درست مسیر گزارش دهی تاکید می کنم.

با این حال، بسیاری از سازمانها در دام خود «گزارش» به عنوان یک هدف نهایی می افتند و اجازه نمی دهند که بسترهای لازم برای ایجاد حلقه های یادگیری در سازمان شکل بگیرد و نهایتا خودشان هم حس خوبی از نتیجه کار، جز تولید یک سری برشورهای شبه تبلیغاتی، پیدا نخواهند کرد. نکته قابل اعتنای دیگر در این زمینه، فقدان مشاوران کاربلد و مسلط به مبانی و مفاهیم و کارکردهای سیستمهای مدیریتی مسئولیت اجتماعی از جمله استانداردهای گزارش دهی نظیر GRI است. متاسفانه در سالیان گذشته همین دوره ها، توسط افرادی که خیلی سنخیتی با حوزه اجتماعی مدیریت نداشته اند و فهم درستی هم از مسیر استاندارد، برگزار شده است و حتما در آینده هم برگزار می شود. امیدوار هستم که با تقویت آگاهی مدیران شرکتها و نیز افزایش توانمندی مشاوران، اعتمادها به کارکردهای این استانداردها، بیش از پیش جلب شود.

ساحل زیبای بندر سیراف و مجتمع اقامتی شرکت پتروشیمی جم- صد افسوس که بوی مرتبط با آلایندگی ناشی از انتشار گاز فلر در هوای منطقه، اجازه بهره مندی مناسب ساکنان از این طبیعت و سواحل زیبا را نمی دهد

کتاب «حل مساله اجتماعی» که به همت جمعی از نویسندگان تالیف و توسط نشر «طرح نو» به بازار عرضه شده است، به دغدغه مندان اجتماعی، راه هایی برای کنش گری اجتماعی و حل مساله اجتماعی در فضای واقعی جامعه امروز ما معرفی می کند. نگارش فصل «مسئولیت اجتماعی شرکتها» از این کتاب، توسط  بنده و یکی از دوستان عزیزم، آقای مصطفی نوذری انجام شده است. مطالب این فصل، به نظرم تصویر مفید و مختصری از وضعیت مسئولیت اجتماعی شرکتها در ایران و مسائل آن و نیز فرصتها برای علاقه مندان جهت کمک به آن ارائه می کند. من حتما مطالعه کتاب را به علاقه مندان مسائل اجتماعی توصیه می کنم. منتهی متاسفانه قیمتگذاری کتاب (که از عهده ما خارج بود و در اختیار ناشر قرار گرفته بود)، تجربه ناخوشایندی را برای ما رقم زده که کمتر راغب به توصیه برای تهیه آن هستیم. بنده و سایر نویسندگان هیچ سهمی از عواید فروش کتاب نداریم و اگر می دانستیم که قرار است این چنین قیمت گذاری شود، در تنظیم قرارداد اولیه همکاری با موسسه رحمان(مدیر پروژه) طور دیگری عمل می کردیم که علاقه مندان بعدا با مشکل گرانی و تهیه کتاب روبرو نشوند. چندی پیش نامه اعتراضی به مدیر موسسه ارسال کردیم. به هر حال اگر دیدید که قیمت این کتاب به طرز عجیبی بالاست، فکر نکنید که ما راضی به آن بوده ایم یا نفعی از آن می بریم. یک ریال از عواید فروش کتاب نیز نصیب ما نویسندگان نمی شود و همه ما با دغدغه اجتماعی وارد تالیف این کتاب شدیم، اما متاسفانه ....

به هر حال امیدوار هستم که برای چاپهای بعدی بتوانیم وضعیت بهتری را شاهد باشیم. من همین امروز می توانستم این کتاب را با کمتر از نصف قیمت پشت جلد به بازار عرضه کنم ولی خب اختیار دست بنده نیست. به هر حال اگر توان مالی پرداخت 240 هزار تومان را دارید، مطالب این کتاب واقعا ارزشمند هستند. برای تهیه کتاب از لینک زیر می توانید اقدام کنید: کلیک کنید

امروز، آخرین کارهای مربوط به پروژه تدوین گزارش پایداری یک شرکت بزرگ پتروشیمی را به پایان رساندم و نتایج را تحویل طراح گرافیکی دادم که مراحل طراحی نیز به پایان برسد. این پروژه برای یکی از شرکت‌های بزرگ پتروشیمی مستقر در منطقه عسلویه انجام شد که قرار بود بر اساس استاندارد GRI، گزارش مسئولیت اجتماعی ایشان تدوین شود و از جهاتی تجربه بسیار ارزشمند و آموزنده‌ای بود.

ابتدا اینکه این اولین پروژه ای در 5 سال اخیر بود که من خودم به شکل مستقیم درگیر امضای قرارداد با کارفرما نشده بودم و در واقع یکی از موسسات پژوهشی دولتی، این پروژه را گرفته بود و بعد به من واگذار کرده بود. خب اتفاقی که این وسط افتاده بود، آن بود که کارفرمای اصلی اعتقاد چندانی به پروژه نداشت، موسسه پژوهشی واسط هم به خاطر ساختار دولتی غیرچابکی که داشت، پیچیدگی هایی بر رابطه مشاور(من) و کارفرما ایجاد کرده بود. از سوی دیگر، نکته مهم اینکه کارفرمای اصلی، نتوانسته بود یا نخواسته بود که همراهی خوبی از سمت مدیران درون سازمان خود برای انجام این پروژه جلب کند که این، سبب تاخیرهای زیادی در فرایند کار شد. و چه بسیار پروژه های مشاوره ای گران قیمتی که در سازمان‌های این چنینی تعریف می‌شود و به دلایل مشابه به نتیجه مطلوب نمی‌رسد

قبول این پروژه از سمت من، به واسطه این بود که فرصتی برای شناخت بافت موسسات دولتی درگیر در موضوع پژوهش و مشاوره مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و نیز کارفرما می‌داد. یافته‌های این پروژه برای من بار دیگر ضرورت تربیت کارشناسان و مشاوران مجرب برای این حوزه را بیش از پیش گوشزد می کند. متاسفانه موسسه دولتی واسط نیز به دلیل فهم ناکافی و نادرست، قرارداد غیرمتعارفی با کارفرما بسته بود که تعهدات زیادی وجود داشت که معلوم نبود چطور می تواند آن را انجام دهد.

نکته جالب دیگر اینکه کارفرما، با آنکه سالانه رقمی در حدود 3 میلیارد تومان صرف پروژه های مسئولیت اجتماعی می کند، اما هیچ کارشناس مسئول مستقیم در این حوزه ندارد و نیز مشاور مجربی در کنارش نیست. در صورتی که وجود چنین افرادی قطعا به بهره وری بیشتر این هزینه های صرف شده کمک می کرد.

مسائل گفته شده، مسائل رایجی در فضای کسب و کار هستند. من فکر می کنم افراد متخصص و دلسوز، به خوبی می توانند در حوزه مسئولیت اجتماعی شرکتها منشا اثر باشند و اعتماد سازمانها به مشاوران این حوزه را نیز برگردانند و آنها را مجاب کنند که برای ارتقای وضعیت خود، از خدمات مشاوره و کارشناسی اختصاصی در این حوزه بهره ببرند.

پی نوشت:

یک نکته جانبی تاسف آور اینکه در قسمتی از کار از مدیران و کارشناسان واحدها خواسته بودیم که مطالبی راجع به برخی فعالیت‌های واحدهای خود بنویسند و ارائه کنند. بیش از 90 درصد افراد، از نوشتن یک متن فارسی روان و بدون ایراد فاحش دستور زبانی یا املایی، عاجز بودند. این یک فاجعه برای زبان فارسی است.