به سوی پایداری در توسعه

تابستان امسال فرصتی دست داد تا یک تجربه خیلی خوب از شرکت در یک برنامه مرتبط با توسعه پایدار در هلند داشته باشم. شرکت در مدرسه تابستانی با موضوع «گزارش دهی پایداری» و نیز کنفرانسی با همین موضوع و تمرکز بر «قدرت متحول کننده شفافیت برای پایداری» شرایطی را فراهم کرد تا بتوانم با محققان و نیز برخی شاغلان مهم در حوزه پایداری، نظیر رئیس آژانس محیط زیست اروپا و نیز تیم مدیریتی تدوین شاخص عملکرد محیط زیستی مشهور دانشگاه Yale دیدار و مصاحبت داشته باشم.

خوشبختانه در هنگام تقاضا برای شرکت در این رویداد و به واسطه رزومه خوب و مرتبطی که داشتم، بدون هزینه و به اصطلاح Full Fund در این رویداد پذیرفته شدم. شهر Wageningen هلند که میزبان این رویداد بود، شهری بسیار زیباست و به معنای واقعی کلمه نشانه های پایداری را در آن می توان رویت کرد. هلند، کشور فضای سبز ، آرامش و البته «دوچرخه» است! شاید اغراق نیست اگر بگویم بیش از ماشین سوار، دوچرخه سوار دیدم و هرجا که رفتیم حتی در دشت و صحرا نیز هر جا مسیری برای خودرو بود، مسیری نیز برای دوچرخه احداث کرده بودند. دانشگاه وخنینگن هم در مطالعات مربوط به توسعه پایدار در برخی جنبه ها، بسیار پیشرو است. به ویژه در حوزه های محیط زیستی و نیز حوزه های مربوط به سلامت در زنجیره تامین مواد غذایی از جمله روغن پالم و صنعت ماهیگیری.

همگرایی رو به رشدی در مجامع آکادمیک در رابطه با توسعه پایدار شکل گرفته است و ما نیز دیر یا زود باید با این موج همراه شویم. چرا که سرنوشت ما و سلامت زیست ما به آن همبسته است. سخن در رابطه با تجربه این کنفرانس و مدرسه تابستانی زیاد است. اما فقط به این خبر خوب هم اشاره کنم که توانستیم در پایان، جایزه بهترین پوستر را در مدرسه تابستانی به همراه همگروه های اروپایی خود به دست بیاوریم. 

اطلاعات بیشتر درباره این رویداد را می توانید در آدرس زیر مشاهده کنید:

http://www.transparencyenp2016.com

هفته گذشته فرصتی دست داد تا یک کارگاه آموزشی برای کارشناسان و مدیران مرتبط با مسئولیت اجتماعی در شرکت ایران خودرو داشته باشم. ایران خودرو چند وقتی است که تلاش کرده به شکل ساختار مند به مقوله مسئولیت اجتماعی سازمانی توجه کند. البته راه درازی تا رسیدن به وضعیت مطلوب وجود دارد و مانده است تا از قرارگرفتن قطار CSR آن بر روی ریل صحبت کنیم. با این حال، باید تلاشهای فعلی را تحسین و حمایت کرد.

در کارگاه آموزشی که داشتم راجع به جایگاه گزارشدهی پایداری در دنیای امروز و به ویژه شرکت های اتومبیل سازی صحبت کردم و سعی کردم با ارائه مثالهای متعدد از گزارشهای شرکت های مشهور منطقه ای و بین المللی، اهمیت این موضوع و نیز جنس اقدامات شرکت های خودروسازی در حوزه مسئولیت اجتماعی را بازگو کنم. حقیقت این است که صنعت خودروسازی ما راه درازی تا رسیدن به جایگاه مطلوب در حوزه CSR و مسئولیت اجتماعی دارد. به ویژه آنکه به طور سنتی اقدامات شرکت های ایرانی بر همکاری با موسسات خیریه و تشکلهای محیط زیستی و اجتماعی متمرکز بوده است. اما در دنیای کنونی، تمرکز شرکت های اتومبیل سازی در حوزه مسئولیت اجتماعی بر موضوعات اساسی پایداری شان است. موضوعاتی نظیر ایمنی محصولات، کیفیت محصولات، کاهش مصرف سوخت و استفاده از فناوری های نوین.

تاکیدی که در این کارگاه داشتم، همین شناسایی موضوعات اساسی پایداری ایران خودرو بود. گفتم که اینکه ایران خودرو یا سایپا یا هر شرکت دیگری حس می کند هزینه هایش در حوزه مسئولیت اجتماعی، بازخورهای مثبت کافی ندارد، ناشی از همین عدم شناسایی موضوعات اساسی و اولویت های خود در حوزه مسئولیت اجتماعی است.

امیدوارم که در سالهای بعدی، خبرهای خوبی از ایران خودرو بشنویم. موفقیت ایران خودرو در حوزه مسئولیت اجتماعی، قطعا مترادف موفقیت این خودروساز وطنی در ارتقای کیفیت و جایگاه خود در اذهان مصرف کنندگانش است.

شنبه 28 آذر، به نمایندگی از سازمان مدیریت صنعتی، کارگاهی آموزشی برای جمعی از مدیران میانی و کارشناسان وزارت نفت داشتم. این برنامه با همت موسسه بین المللی مطالعات انرژی و سازمان مدیریت صنعتی برگزار شد و در مقدمه آن نیز دکتر طالبیان به عنوان مشاور اجتماعی وزارت نفت، صحبت کوتاهی راجع به برنامه ها و چالش های وزارت خانه برای پیش برد موضوع مسئولیت اجتماعی داشتند.

راهی که آقای زنگنه با انتصاب مشاور اجتماعی در وزارت خانه شروع کرده است، نوید بخش است، اما مسیر پرچالشی دارد. اینکه سیاست های سطح کلان مشاور اجتماعی وزارت نفت چطور تعیین می شود، نقش زیادی در چگونگی طی مسیر برای شرکت های تابعه وزارت نفت خواهد داشت. آقای دکتر طالبیان، خودشان هم در کارگاه پای مباحث نشستند. یکی از نکاتی در این ارائه به آن اشاره کردم، سرمایه گذاری و توجه ویژه شرکت های بین المللی فعال در کشورهای منطقه به موضوع مسئولیت اجتماعی است. برای مثال، شرکت نفتی BP، برای کشور آذربایجان به طور جداگانه به انتشار گزارش پایداری/مسئولیت اجتماعی دست می زند و این نکته ای حائز اهمیت برای سیاست گذاران وزارت نفت در دوران پسابرجام است که بتوانند با نظارتی که بر فعالیت شرکت های چندملیتی خواهند داشت، آنها را ملزم کنند حداقل هم ارز کشورهای منطقه، در ایران نیز بودجه ویژه به بحث مسئولیت اجتماعی اختصاص دهند. نکته دیگری که در مقدمه صحبتهایم گفتم این بود که گزارش دهی پایداری، یک فرآیند است و خود «این فرآیند» است که ارزش دارد و صرف گزارش نیست که سبب پیش برد برنامه مسئولیت اجتماعی در بنگاه خواهد شد. همچنین با ارائه آماری نشان دادم که در کشورهای منطقه حتی کشورهایی نظیر قزاقستان، الان موضوع انتشار گزارش پایداری یا گزارش مسئولیت اجتماعی، در حال تبدیل شدن به امری روتین در بین کسب و کارهای برتر می شود.

امیدوارم که گزارش دهی پایداری بتواند به کمک ارتقای شاخص های عملکردی بنگاه های ایرانی در حوزه مسئولیت اجتماعی بیاید.

از جهت اطلاع، سرفصلهای این سمینار آموزشی که به موضوع گزارش دهی پایداری و با تاکید بر چارچوب GRI (جی.آر.آی.) اختصاص داشت، به این شکل بود:

معرفی ارکان گزارش «مسئولیت اجتماعی/پایداری سازمان­ها»، مطالعه موردی و مقایسه عملکرد مسئولیت اجتماعی شرکت­­های مشهور بین­المللی و منطقه­ای در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی با مرور گزارش­های پایداری آنها، بررسی روند تحولات منطقه ای و جهانی در این مورد، معرفی مفهومMateriality  و موضوعات اساسی پایداری پیشنهادی برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، معرفی چارچوب گزارش­دهی GRI و شیوه تدوین گزارش « مسئولیت اجتماعی/پایداری» بر اساس آن، معرفی IPIECA و راهنماهای مرتبط با آن برای شرکت های نفت، گاز و پتروشیمی جهت مدیریت پیامدهای محیط زیستی و اجتماعی

موج گزارش دهی پایداری